2019 YILINDA TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU TARAFINDAN YAYINLANAN MARKA İNCELEME KILAVUZU 

Bir markanın Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescil edilebilmesi için gerekli olan en önemli kriter markanın tüketici nezdinde “ayırt edici” olmasıdır. Ayırt edici olmayan genel anlam ifade eden, ticaret alanında cins, vasıf kalite, değer, amaç gösteren kısacası “tanımlayıcı” olarak adlandırılan bu ibarelerin tek başına marka olarak tescili mümkün değildir. Söz konusu ibareler ancak marka içerisinde bir bütün halinde ayırt edici bir şekilde kullanılıyor ise o halde tescil edilmesinin önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır. 2019 Yılında yayınlanan Marka İnceleme Kılavuzunda özellikle genel anlam ifade eden, tasviri işaret ya da tanımlayıcı ibarelerin başka unsurlarla bir araya gelerek bir bütün halinde tüketici nezdinde ayırt edici hale gelmesiyle markanın Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından mutlak red sebeplerine göre reddedilmeyeceği ve bültende yayına çıkartılacağı üzerinde durulmuştur.

Yukarıda da izah ettiğimiz üzere,  tanımlayıcı işaretler “tescili talep edilen mal ya da hizmetleri doğrudan tanımlayan, mal ya da hizmetin özelliklerine ya da kalitesine doğrudan atıfta bulunan işaretlerdir. Bu kapsamda ilgili tüketicinin mal veya hizmet ile işaret arasında refleks olarak bir bağlantı kurması aranmaktadır.” Belli çözümlemeler sonrasındaki ekstra zihinsel çaba sonucunda mal/hizmet ile işaret arasında bağlantı kuruluyorsa bu anlamda 5/1(c) bendi gereğince ret koşullarının oluşmamış olduğu kabul edilir. Mal veya hizmetlerin özelliklerini sadece çağrıştıran ya da anımsatan işaretler tanımlayıcı olarak değerlendirilemez. Aşağıda yer verilen markaların bazıları her ne kadar tek başlarına ayırt edici ibareler olmasalar da bu ibarelerin başka ibare ya da şekil unsuru ile birlikte kullanılması halinde markanın bir bütün halinde ayırt edici hale geldiği kabul edilecektir. Bazı markalarda her ne kadar ortak bir kelime unsuru olsa da, (örneğin YÜKSEL), bu ibareden sonra gelen ibarenin büyük önem taşıdığı hususuna vurgu yapılmış bir markada “ELEKTROTEKNİK” diğerinde “İNŞAAT” ibaresinin bulunması durumunda markaların benzer olmadığı kanaatine varılmıştır. Zira markaların tüketici nezdinde bıraktığı genel izlenim, intiba birbirinden farklı olacak ve bu iki marka ile karşılaşan tüketici markaları birbirine karıştırmayacaktır. 2019 Yılında yayınlanan Marka İnceleme Kılavuzunda düzenleme altına alınan esas husus markaların bir bütün halinde, tüketici nezdinde bıraktığı genel intiba ayırt edici ise o halde başvurusu yapılan markanın önceki tarihli marka ile benzer olmadığı yönündedir. Markanın ayırt edici hale gelmesinde bir çok etken bulunmakla birlikte markalarda yazım şekli, stili rengi ve tertip düzeni de son derece önemli olup eğer markalar farklı tertip düzeni ile ihtiva edilmişse o marka ayırt edici olarak kabul edilecektir.

1. Örneğin genel anlam ifade eden “CETVEL” ibaresi şayet Sınıfta tescil ile koruma altına alınmak istenirse, söz konusu ibare her ne kadar genel anlam ifade eden tanımlayıcı bir ibare gibi görünse de tescil edilmek istendiği 41. Sınıfta verilecek hizmet ile birebir doğrudan bir ilişkisi bulunmadığından tanımlayıcı bir ibare olarak görülmeyecek ve 41. sınıfta tescil edilebilecektir.
2. Tanımlayıcı unsurların sıra dışı bir şekilde bir araya getirilerek yepyeni  bir  anlam  kazanması halinde ise işaretin tanımlayıcı niteliği ortadan kalkar. Bununla beraber tanımlayıcılık sadece her kelimenin ayrı ayrı anlamına göre değil, birlikte oluşturdukları bütüne göre de değerlendirilmelidir. Örneğin yandaki marka görseline bakacak olursak; ”Kadıköy” ve “Emlak” ibareleri tek başlarına ayrı ayrı genel anlam ifade eden tasviri işaretlerdir. Fakat bu ibarelerden önce gelen şekil unsuru ile birlikte bir bütün halinde marka ayırt edicilik kazanmıştır. Başvuru özelinde, marka örneğinde göze çarpan ilk unsurun şekil unsuru olduğunu söylemek mümkün olacaktır. Söz konusu marka örneği Türk Patent ve Marka Kurumu’ nun yayınladığı kılavuzdan alıntılanmış bir örnektir.
3. Marka İnceleme Kılavuzunda dikkat çekilen noktalardan bir diğeri de ayırt edici nitelikte olmayan tanımlayıcı ibarelerin iyelik ekleri ile birlikte kullanılması halinde markanın ayırt edici hale gelip gelmediği hususudur. Kural olarak Genel anlam ifade eden tasviri bir işarete “-m”, “-n”, “-i”, “-miz”, “-niz” gibi iyelik ekleri eklendiğinde bu ibareler markaları ayırt edici hale getirmemektedir. Fakat bunun bir istisnası olup örneğin, BENİM FISTIKÇIM, CANIM MUHALLEBİCİM, ALORULMANCIM gibi başvurular iyelik eki içeriyor olsa da tanımlayıcı anlamlarından oldukça uzaklaşmış olduklarından marka başvurusunun reddedilemeyeceği yönünde bir düzenleme getirilmiştir.
4. Marka İnceleme Kılavuzunda yabancı dilde genel anlam ifade eden örneğin (my ibaresi) bir çok kelime unsuruna atıfta bulunularak bunların tek başına kullanımlarının marka tescili için yeterli olmadığı hususuna değinilmişse de, yine kılavuzda yanda verilen marka görselinde olduğu gibi markada yer alan “my” ibaresi ile birlikte “şekil unsuru”, “mantı” ibaresinin bir bütün halinde tüketici nezdinde bıraktığı ayırt edici etki ile markanın tanımlayıcı olduğu söylenemeyecek marka bir bütün halinde tescil edilebilecektir.
5. İngilizcede bir objeyi, kişiyi, yeri belirli kılmak için kullanılan “The” ibaresi içeren başvurular, kural olarak, “the” ibaresinden sonra gelen ayırt edici ibareyi tek başına ya da farklı tali unsurlarla birlikte içeren önceki markalarla ayırt edilemeyecek kadar benzer görülmeyecektir. Marka İnceleme Kılavuzunda düzenlenen bilgiler ışığında aşağıda yer alan marka örneklerinin birbiri ile benzer olmadığı kabul edilmiştir.

BENZERLİK BULUNMAMAKTADIR.

6. Marka İnceleme Kılavuzunda düzenlen bir başka husus da; ortak ibare içeren markaların benzer olup olmadığına ilişkindir. Yine Marka İnceleme Kılavuzunda yer verilen bir örneğe göz atacak olursak örneğin, markalarında her ne kadar “YÜKSEL” ibareleri ortak olsa da; bu ibareden sonra gelen “elektroteknik ve inşaat gibi ibareler” birbirinden bağımsız ibareler olduğundan ve tüketici nezdinde bir çağrışımı olmayacağından benzer marka olarak kabul edilmemiş, markaların farklı markalar olması nedeniyle bültende yayınlanabileceğinin sinyali verilmiştir.

6. Bununla birlikte farklı bir takım örnekler ile geleneksel olmayan marka örneklerine de yer verilmiştir. Örnek vermek gerekirse Nusret’ in “tuz serpme “ eyleminin hareket markasına konu olacağı ve bu şekilde tescil edilebileceği kabul edilmiştir. Keza desen markaları, tat markalarının da Türk Patent Ve Marka Kurumu nezdinde tescili de mümkündür.
7. Son olarak bir örnek daha vermek gerekirse örneğin Grup, Holding vb genel anlam ifade eden bir çok ibare tek başına ayırt edici ibare olmadığından daha önce Türk Patent Ve Marka Kurumu nezdinde tescili sağlanan bir marka mevcutken örneğin markalarda ortak herhangi bir unsur mevcutsa yeni markada ayrıca grup, holding vb ibareler yer alıyor olsa da bahsi geçen grup, holding vb ibarelerin ayırt edicilik vasfının bulunmaması nedeniyle markaların benzer olduğu kanaatine varmaktaydı. Fakat yeni yayınlanan kılavuzda yine markaların tüketici nezdinde bıraktığı genel intiba ve markanın bütünü dikkate alınarak aşağıdaki örnek verilen markaların benzer olmadığı kabul edilmiştir.

BENZER DEĞİLDİRLER

9. 
10. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yayınlanan 2019 yılını içerir Marka İnceleme Kılavuzu incelendiğinde geleneksel olmayan markalar ile birlikte aynı zamanda karma nitelikteki markaları ele aldığı ve aslında tek başına ayırt edici olmayan bir ibarenin başka kelime unsurları, şekil unsurları, yazı tipi şekli, tertip hali ile ayırt edici hale gelebileceği daha önce Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescillenmiş diğer marka ile benzerlik taşımayacağı ve markanın bir bütün halinde dikkate alınması gerektiği ortalama düzeydeki tüketici iki markayı yukarıda saydığımız nedenlerden dolayı ayırt edebiliyorsa marka tescilinin önünde herhangi bir engelin olmadığını vurgulamıştır. Örneğin yandaki markalar, sözcük unsurlarının yerleştirilme şekli, düzenlemesi ortalama bir tüketicinin tanımlayıcı mesajı algılamak yerine işarete marka algısı yaratacak türden ayırt edici bir karakter katabilir. Dolayısıyla tescil edilebilecektir.