Patent ve Faydalı modellerin temel konusu “Buluş” tur. Buluş, tarım dâhil sanayinin herhangi bir alanındaki teknik bir probleme getirilen teknik bir çözümdür. Dolayısıyla bir buluşun patentle korunabilmesi için ön koşul “teknik” bir özelliğe sahip olmasıdır. Bu kapsamda yeni bir ürün, bir ürünün üretim yöntemi veya bilinen bir üründe yapılan geliştirmeler buluş konusudur.
Kısaca buluş, teknik bir probleme teknik bir çözüm getiren yeni bir ürün veya usul olarak dikkate alınabileceği gibi, bir ürün ya da bir işlemin yeni bir yolla elde edilmesi olarak da değerlendirilebilir.
Bir buluş söz konusu olduğunda, buluşun başkaları tarafından çalınması ihtimali düşünülerek, patent başvurusu yapmadan önce, buluşun, sözlü bile olsa, kimseye açıklanmaması ve başvurunun en hızlı şekilde yapılması gerekmektedir. Buluş sahibi patent başvurusu yapmadan önce, buluşunu bir başkasıyla, örneğin potansiyel bir müşteri veya bir girişimci ile görüşme ihtiyacı duyarsa gizlilik sözleşmesi yapması tavsiye edilir.
Bir buluş söz konusu olduğunda, buluşun başkaları tarafından çalınması ihtimali düşünülerek, patent başvurusu yapmadan önce, buluşun, sözlü bile olsa, kimseye açıklanmaması ve başvurunun en hızlı şekilde yapılması gerekmektedir. Buluş sahibi patent başvurusu yapmadan önce, buluşunu bir başkasıyla, örneğin potansiyel bir müşteri veya bir girişimci ile görüşme ihtiyacı duyarsa gizlilik sözleşmesi yapması tavsiye edilir.
Patent ve Faydalı model ile korunamayacak konular ve buluşlar da söz konusudur :
- Korunamayacak konular:
- Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler.
- Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler.
- Bilgisayar programları.
- Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri.
- Bilginin sunumu.
Korunamayacak buluşlar:
- Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
- Mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere, bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik işlemler. (Esas olarak biyolojik işlem, melezleme ya da seleksiyon gibi tamamen doğal bir olaydan oluşan bitki veya hayvan üretim usulünü ifade eder.)
- İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dahil tüm tedavi yöntemleri.
- Oluşumunun veya gelişiminin çeşitli aşamalarında insan bedeni ve bir gen dizisi veya kısmi gen dizisi de dahil olmak üzere insan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi.
- İnsan klonlama işlemleri, insan eşey hattının genetik kimliğini değiştirme işlemleri, insan embriyosunun sınai ya da ticari amaçlarla kullanılması, insan ya da hayvanlara önemli bir tıbbi fayda sağlamaksızın hayvanlara acı çektirebilecek genetik kimlik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar.
